- Albanian
Kuadri i ligjeve dhe politikave në Shqipëri ka disa aspekte pozitive dhe disa boshllëqe të dukshme. Nga pikëpamja pozitive, Shqipëria është shtet palë në tre nga katër konventat themelore të pashtetësisë, pa rezervë, si dhe në të gjitha instrumentet e tjera përkatëse ndërkombëtare. Disa të dhëna lidhur me popullsinë pa shtetësi dhe në rrezik pashtetësie janë të disponueshme nga procesi i regjistrimit dhe një studim më i fundit i hartëzimit, por nuk ka asnjë kategori 'pa shtetësi' në të dhënat e azilit dhe imigracionit, përfshirë këtu dhe ato që lidhen me ndalimin.
Në ligjin shqiptar ka një përkufizim mbi personin pa shtetësi, por ky është më i ngushtë se përkufizimi i Konventës së vitit 1954. Nuk ka procedurë të përcaktimit të pashtetësisë, megjithatë disa të drejta u jepen me ligj njerëzve pa shtetësi, duke përfshirë këtu edhe të drejtën për të aplikuar për vendqëndrim mbi motive humanitare, ndihmë juridike dhe dokumente udhëtimi. Sidoqoftë, aksesi në këto të drejta është i vështirë pasi nevojitet një procedurë zyrtare si edhe kërkohen dokumente identifikimi. Ka një mënyrë më të lehtë për natyralizimin me anë të një kohe të reduktuar qëndrimi (edhe pse kjo është rritur nga pesë në shtatë vjet në vitin 2020) dhe përjashtimeve të bëra në disa prej kërkesave standarde. Disa masa mbrojtëse të kufizuara sigurojnë mbrojtje nga ndalimi arbitrar i personave pa shtetësi por ka edhe pengesa në mjetet juridike efektive dhe ndihmën juridike, gjithashtu njerëzit e liruar nga paraburgimi nuk janë të mbrojtur nga një ndalim që mund të ndodhë sërish.
Me ndryshimet e fundit, ligji tani garanton që fëmijët e lindur pa shtetësi në territorin në fjalë, të miturit e braktisur, fëmijët e adoptuar dhe shumica e fëmijëve të lindur nga shtetasit shqiptarë jashtë vendit marrin shtetësinë shqiptare. Kohët e fundit ka pasur masa për të zvogëluar rrezikun e pashtetësisë dhe përmirësuar aksesin në regjistrimin e lindjeve, megjithatë fëmijët ende përballen me vështirësi nëse prindërit e tyre janë pa dokumente ose kanë parregullsi në dokumentacionin e tyre, dhe komunitetet e Romëve dhe Egjiptianëve preken në mënyrë disproporcionale nga kjo gjë. Në vitin 2020 u shtuan kompetenca të reja në lidhje me heqjen e shtetësisë së shqiptarëve të natyralizuar për motive të sigurisë kombëtare, por ekziston një masë mbrojtëse për të evituar rastet kur kjo rezulton në pashtetësi.
Anisa Metalla, Shoqata e Ndihmës Ligjore në Tiranë
Burime shtesë
ÇELËSI I VLERËSIMIT
INFORMACION SHTESË